Het voorstel van Khalidi en Martens is CATPC te betrekken bij de Nederlandse inzending. Een breed samengestelde internationale commissie adviseerde het bestuur van het Mondriaan Fonds dit idee verder te laten ontwikkelen tot een internationaal relevante presentatie. Het gezamenlijke plan van Martens, Khalidi en CATPC zal vanaf 20 april 2024 voor het publiek te ervaren zijn in het Rietveldpaviljoen in Venetië en tegelijkertijd ook in de door Martens en CATPC eerder geïnitieerde White Cube in Lusanga, de Democratische Republiek Congo (DRC). Binnen de inzending ontstaan zo twee presentaties die gespiegeld en verbonden zijn.
Martens en Khalidi willen de Nederlandse inzending inzetten voor een presentatie door CATPC en ingaan op het verhaal dat aan de basis ligt van die keuze. Khalidi en Martens ondersteunen het collectief richting de presentatie in het Rietveldpaviljoen.
Ced’art Tamasala, namens CATPC:
‘We kijken ernaar uit om ons verhaal te vertellen tijdens de Biënnale van Venetië 2024. De gelegenheid om een ‘white cube’ op een plantage te verbinden aan één van de topevenementen van de kunstwereld, maakt een directe blik op deze twee werelden en de ongelijkheden daartussen mogelijk. Uit deze verschillende maar aan elkaar gerelateerde realiteiten die samenkomen, zullen betekenisvolle en oprechte reflecties voortvloeien. Deze presentatie brengt ons naar de laatste fase van onze collectieve reis, naar waarheden die het verdienen om gedeeld te worden.’
Een van de thema’s van de presentatie is restitutie. Dit actuele thema zal op verschillende manieren belicht worden, in de hoop een bijdrage te leveren aan het discours over kolonialisme in de (internationale) kunstwereld. De Nederlandse inzending wil om die reden naast de spiegelpresentatie ook bijeenkomsten organiseren die ruimte bieden aan het gesprek hierover.
Eelco van der Lingen, directeur Mondriaan Fonds en opdrachtgever:
‘Wij zijn verheugd dat deze presentatie straks namens Nederland in zowel Venetië als Lusanga te zien is. We zullen dan getuige zijn van de volgende stap in het werk van CATPC en Martens. De problematiek van koloniale verhoudingen, die ook de praktijk van Martens raakt, is een gegeven. Khalidi en Martens gaan samen met de leden van CATPC onderzoeken hoe we, zonder die problematiek te ontkennen, kunnen werken richting een beter begrip en een nieuwe toekomst. Restitutie zal een belangrijk thema zijn van de presentatie. Dat is een actueel onderwerp binnen de wereldwijde erfgoedsector en binnen een brede discussie over kolonialiteit. Het gesprek hierover voeren is essentieel en ik ben blij als er op dit grote podium aan kan worden bijgedragen.’
Adviescommissie
Om tot een goede keuze voor een inzending te komen is een speciale adviescommissie ingericht die gevraagd is om vijf verschillende voorstellen te beoordelen. De adviescommissie heeft onder andere gelet op de kwaliteit van het plan, de impact die het zal hebben op het internationale podium van de Biënnale van Venetië en of het plan zal leiden tot een bijzondere nieuwe invulling van het Rietveldpaviljoen en de Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië. De commissieleden voor de Nederlandse inzending 2024 waren: Raul Balai (beeldend kunstenaar & curator), Hendrik Folkerts (curator hedendaagse kunst en hoofd tentoonstellingen Moderna Museet), Fransizka Nori (directeur Frankfurter Kunstverein), Suzanne Swarts (directeur Museum Voorlinden) en Fatos Üstek (curator & schrijver). Eelco van der Lingen (directeur Mondriaan Fonds) was voorzitter.
Over CATPC en Renzo Martens
Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) is een kunstenaarscollectief uit Lusanga (DRC) en bestaat uit twintig leden. In 2017 openden CATPC en Renzo Martens in Lusanga de White Cube; een volledig uitgerust kunstencentrum. Van hieruit maken de CATPC-leden kunstwerken. Ze hebben met de opbrengsten van die kunst op dit moment 120 hectare voormalige plantage teruggekocht, en maken daar opnieuw biodiverse natuur van.
Over het Mondriaan Fonds
Het Mondriaan Fonds, het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed, is verantwoordelijk voor de Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië. De presentatie wordt gefinancierd uit het internationale budget dat het fonds ontvangt van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW).
Opdrachtgever en producent: Mondriaan Fonds
Artistiek team: Renzo Martens (kunstenaar / initiator), Hicham Khalidi (curator)
Kunstenaars: Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) bestaande uit René Ngongo Mateso, Lisette Mbuku Kimpala, Daniel Manenga Kibwila, Emery Muhamba, Jérémie Mabiala Masamba, Djonga Olongo Bismar, Matthieu Kasiama Kilapi, Ced’art Tamasala Kahungu, Irène Kanga Mapombo, Daniel Muvunzi, Jean Kawata Makanda, Blaise Mandefu Ayao, Huguette Kilembi Kanga, Olele Mulela Mabamba, Richard Leta Mihala, Muyaka Kapasa, Mira Meya, Tantine Mukundu, Athanas Kindendi, Philomène Lembusa, Charles Leba, Plamedi Makongote, Anti Leba, Exauce Kimbimbi, Alvers Tamasala Mbo, Alphonse Bukumba.