Mogelijk gemaakt

Een vergeten muziekgeschiedenis

Bob Hanf

Een vergeten muziekgeschiedenis

Carine Alders
Regeling: Open Oproep 75 jaar vrijheid Jaar van toekenning: 2021

Musicoloog Carine Alders heeft onderzoek gedaan naar Nederlandse componisten die in de Tweede Wereldoorlog vervolgd werden. Carine vermoedde dat met het verlies van deze componisten, ook een deel van de Nederlandse muziekgeschiedenis verloren is gegaan in deze periode. Welke rol speelden deze vergeten componisten in het (inter)nationale muziekleven? En welke sporen heeft de Tweede Wereldoorlog nagelaten in de Nederlandse muziekhistoriografie?

Onder de Nederlandse componisten werden Joden en diegenen die zich verzetten tegen de Duitse bezetting , buitengesloten, opgesloten en weggevoerd. Ze mochten niet langer in het openbaar optreden en hun muziek werd verboden. Een groot aantal van hen werd vermoord in de concentratiekampen. Een deel van hun muziek overleefde de oorlog, maar door oorlogsschade en plundering van woningen zijn veel partituren verloren gegaan of zoekgeraakt.

Enkele weken na de bevrijding van Nederland werden door het hele land vrijheidsconcerten en herdenkingsconcerten georganiseerd. Maar al snel ging alle energie naar de wederopbouw. Voor de overlevers van de oorlog was het vaak te pijnlijk om terug te blikken en nieuwe generaties eisten de aandacht op met acties, protest en nieuwe muziek. Een belangrijk deel van de Nederlandse muziekgeschiedenis raakte uit beeld en leek voorgoed vergeten. 

Dit onderzoeksproject is tot stand gekomen met behulp van de Open Oproep 75 Jaar Vrijheid uit 2020.  

75 jaar vrijheid

In 2020 vierden we dat Nederland 75 jaar geleden is bevrijd. Om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden heeft staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) destijds 15 miljoen euro beschikbaar gesteld. Het Mondriaan Fonds heeft via 6 open oproepen 120 aanvragen kunnen honoreren in 2020, waaronder Ondergedoken als Anne Frank en  in 2021 nog eens 14 projecten.