Noor Mertens: Je werkt momenteel aan de fotoserie Nigra sum et formosa in spatio waarin je zwarte vrouwen vastlegt. Is die serie ontstaan vanuit jouw streven naar representatie?
Silvia Martes: Ja, voor mij is dat project heel belangrijk. Mij werd onlangs de vraag gesteld waarom ik geen zwarte vrouwen film, terwijl al mijn films vrouwen als hoofdpersoon hebben. Dat is geen bewuste keuze geweest, ik heb tot nu toe gewerkt met actrices in mijn omgeving en het is een feit dat er in Nederland meer witte actrices zijn dan zwarte actrices . Ik ben momenteel bezig met het schrijven van een script voor een Nederlandstalige speelfilm, met in de hoofdrol een zwarte vrouw.
Mijn eindexamenproject ging echter wel over een zwarte vrouw, namelijk over mijzelf. Naarmate je ouder wordt gaan je meerdere zaken opvallen, je groeit als kunstenaar. Dat is de reden dat ik met dit fotoproject ben begonnen, om tegengas te geven. In de media moeten zwarte vrouwen wat mij betreft meer zichtbaar worden, net zoals in de popwereld. De foto’s die ik maak beschouw ik als documentaire beelden. Ik zie regelmatig foto’s van zwarte vrouwen en mannen waarop ze heel exotisch en dierlijk worden afgebeeld. Daardoor worden ze vreemd, onbereikbaar. Dat staat mij tegen. Er is wat mij betreft niet veel veranderd in de verbeelding van het zwarte lichaam.
Noor Mertens: Kan je iets vertellen over het werk dat je laat zien tijdens Prospects & Concepts?
Silvia Martes: De titel is ontstaan door een tekst uit het Hooglied van Salomo. In die tekst staat: Nigra sum sed formosa. Dat betekent: Ik ben zwart maar bekoorlijk. Die tekst heb ik aangepast naar: Nigra sum et formosa in spatio, ‘ik ben zwart én bekoorlijk in de ruimte’. Het werk bestaat uit een aantal tweeluiken. Het ene beeld is een documentair beeld van een zwarte vrouw en het andere beeld is een documentair beeld van een ruimte. Het werk is intuïtief ontstaan door het combineren van beelden waardoor er een open verhaal ontstaat.
Voor dit project fotografeer ik zwarte vrouwen en ruimtes over de hele wereld. Tot nu toe heb ik gefotografeerd in Curaçao, Senegal, Nederland, Noorwegen, de Verenigde Staten en Canada. Het werk gaat over het claimen van ruimte als een zwarte vrouw. Ruimte die ons wordt geweigerd of de ruimte waarin niet wordt verwacht dat we daarin aanwezig kunnen zijn. Daarnaast gaat het werk over representatie van het zwarte lichaam in haar natuurlijke staat. Met natuurlijke staat bedoel ik niet geposeerd, niet bewerkt, zonder achterliggende conceptuele gedachte, behalve dan dat wij zwarte vrouwen evenveel recht hebben op een positieve representatie als ieder ander.
Fragment uit Prospects & Concepts 2016, een uitgave van het Mondriaan Fonds. Interview: Noor Mertens.
Silvia Martes (1985, Eindhoven) woont en werkt in Amsterdam.