Biënnale van Venetië

Cercle d'Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) zal samen met kunstenaar Renzo Martens en curator Hicham Khalidi de Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië 2024 verzorgen.

Pers preview: 17 april 2024 – 19 april 2024
Tentoonstellingsdata: 20 april 2024 – 24 november 2024
Locatie: Rietveldpaviljoen, Giardini di Venezia, Venice & White Cube, Lusanga, DRC

CATPC zal, in samenwerking met kunstenaar Renzo Martens en curator Hicham Khalidi, een serie nieuwe kunstwerken presenteren. Deze tentoonstelling is onderdeel van hun voortdurende inzet om de plantage van Lusanga te bevrijden, te regenereren en weer tot heilige bossen te transformeren, en van hun grotere project van spiritueel, ethisch en economisch herstel. De tentoonstelling is van 20 april 2024 tot en met 24 november 2024 te zien in het Rietveld paviljoen in Venetië (IT) en tegelijkertijd in de White Cube in Lusanga (DRC).

Door de White Cube (het eerder door Martens en CATPC in Lusanga opgerichte museum) te koppelen aan het Rietveldpaviljoen in Venetië wordt een gelijk speelveld gecreëerd door en voor CATPC: dit is voor hen de volgende stap. Lees hieronder meer over de tentoonstelling.

Ced’art Tamasala, namens CATPC:

‘We kijken ernaar uit om ons verhaal te vertellen tijdens de Biënnale van Venetië 2024. De gelegenheid om een ‘white cube’ op een plantage te verbinden aan één van de topevenementen van de kunstwereld, maakt een directe blik op deze twee werelden en de ongelijkheden daartussen mogelijk. Uit deze verschillende maar aan elkaar gerelateerde realiteiten die samenkomen, zullen betekenisvolle en oprechte reflecties voortvloeien. Deze presentatie brengt ons naar de laatste fase van onze collectieve reis, naar waarheden die het verdienen om gedeeld te worden.’

Eelco van der Lingen, directeur Mondriaan Fonds en opdrachtgever:

‘Wij zijn verheugd dat deze presentatie straks namens Nederland in zowel Venetië als Lusanga te zien is. We zullen dan getuige zijn van de volgende stap in het werk van CATPC en Martens. De problematiek van koloniale verhoudingen, die ook de praktijk van Martens raakt, is een gegeven. Khalidi en Martens gaan samen met de leden van CATPC onderzoeken hoe we, zonder die problematiek te ontkennen, kunnen werken richting een beter begrip en een nieuwe toekomst. Restitutie zal een belangrijk thema zijn van de presentatie. Dat is een actueel onderwerp binnen de wereldwijde erfgoedsector en binnen een brede discussie over kolonialiteit. Het gesprek hierover voeren is essentieel en ik ben blij als er op dit grote podium aan kan worden bijgedragen.’

White Cube sculpture by CATPC. ©Koos Breukel, 2023

De tentoonstelling

Voor zowel de tentoonstellingen in Lusanga als in Venetië zal CATPC nieuwe kunstwerken maken uit de aarde van de laatst overgebleven bossen rond de plantage, die vervolgens gereproduceerd worden in de palmolie en cacao die aan de plantage worden onttrokken. Ced’art Tamasala, namens CATPC: “Elk beeld is een zaadje dat het sacrale bos terugbrengt. Deze sculpturen zullen functioneren als vehikels die een gedeelde rechtvaardige toekomst voor alle mensen mogelijk maken. Ze zullen helpen ons gestolen land terug te krijgen en het heilige bos terug te laten komen.”

Sculptuur die de Belgische koloniale officier Maximilien Balot voorstelt, 1931
Een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling is de tijdelijke terugkeer van Balot, een voorouderlijk sculptuur dat werd gemaakt om de gemeenschap in 1931 te beschermen tegen het geweld van het plantageregime. Vooruitlopend op de gelijktijdige tentoonstelling in Venetië en Lusanga, diende CATPC een bruikleenverzoek in bij het Virginia Museum of Fine Arts (VMFA). CATPC gelooft dat met de terugkeer van het beeld het evenwicht kan worden hersteld en onrechtvaardigheden uit het verleden rechtgezet kunnen worden. Naar verwachting zal de sculptuur in Lusanga tentoongesteld worden van 20 april tot 24 november 2024, parallel aan La Biennale di Venezia. Download het persbericht hieronder.

Volgens CATPC moet opgemerkt worden dat veel westerse musea met winsten uit plantages zijn gebouwd en gefinancierd. Zij zijn van mening dat het nu de tijd is dat musea en kunstinstituten in de hele westerse wereld zich actief in moeten zetten voor inheemse gemeenschappen bij het terugwinnen en herstellen van hun land en het opnieuw verbinden met hun heilige bossen. Als het voorouderlijk sculptuur Balot, zelfs tijdelijk, naar de plantage kan worden teruggebracht, zal hun project enorm worden versterkt.

The Judgement of the White Cube
In CATPC’s nieuwste, nog niet uitgebrachte performancefilm ‘The Judgment of the White Cube’ wordt de White Cube – en alle white cubes – gegijzeld en aangeklaagd. De white cube wordt door de gemeenschap veroordeeld tot het vragen van vergiffenis en het terugbrengen van de voorouderlijke sculptuur Balot.

Ced’art Tamasala: “Wij streven naar een scenario waarin het zweet en de opbrengsten van plantagearbeid veranderd worden in middelen om onze gemeenschap te herstellen. Het tentoonstellen en uitdrukken van onze ideeën in cacao en palmolie, stelt ons, CATPC, in staat geconfisqueerd land terug te kopen, het bos te herstellen en het vreedzaam samenleven tussen mens en natuur weer mogelijk te maken.”

 

V.l.n.r. Ced’art Tamasala, Matthieu Kasiama Kilapi, Renzo Martens, Hicham Khalidi, Lisette Mbuku Kimpala. ©Koos Breukel, 2023

Opdrachtgever en producent: Mondriaan Fonds
Artistiek team: Renzo Martens (kunstenaar / initiator), Hicham Khalidi (curator)
Kunstenaars: Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) bestaande uit Djonga Bismar, Alphonse Bukumba, Irène Kanga, Muyaka Kapasa, Matthieu Kasiama, Jean Kawata, Huguette Kilembi, Mbuku Kimpala, Athanas Kindendi, Anti Leba, Charles Leba, Philomène Lembusa, Richard Leta, Jérémie Mabiala, Plamedi Makongote, Blaise Mandefu, Daniel Manenga, Mira Meya, Emery Muhamba, Tantine Mukundu, Olele Mulela, Daniel Muvunzi, Alvers Tamasala en Ced’art Tamasala. CATPC wordt voorgezeten door René Ngongo.

Vragen & contact

Vragen over de Biënnale van Venetië? Neem direct contact op met een medewerker.

Of bel 020 523 15 23 of mail naar vasb@zbaqevnnasbaqf.ay.

Anniek Vrij

projectleider activiteiten Stuur een mailtje Of bel +31 (0)20 5231533

Esther Schussler