In 2019 werden kunstenaars Sander Breure & Witte van Hulzen, Esiri Erheriene-Essi, Femke Herregraven en Rory Pilgrim geselecteerd voor de shortlist. Zij maakten speciaal voor de prijs nieuw werk dat te zien was in het Stedelijk Museum Amsterdam. Beeldend kunstenaar Rory Pilgrim won de Prix de Rome Beeldende Kunst 2019 voor zijn film- en geluidsinstallatie The Undercurrent.
Winnaar Rory Pilgrim
In de 50 minuten durende film The Undercurrent, neemt Rory Pilgrim de bezoeker mee in de wereld van een groep jongeren uit de Amerikaanse plaats Boise (Idaho). De film kent een prachtige cinematografie, wonderschone muziek en een zorgvuldige montage. In de film snijdt de kunstenaar bovendien een reeks actuele thema’s aan. De klimaatcrisis lijkt aanvankelijk het belangrijkste onderwerp te zijn, maar gaandeweg wordt duidelijk dat de jongeren ook andere problemen hebben. Sommigen vechten tegen genderongelijkheid, anderen tegen onbegrip van ouders en weer anderen zijn dakloos. Centraal in de film staat een huis dat een toevluchtsoord lijkt te vormen voor de hoofdpersonen. Het idee van het toevluchtsoord wordt ook gebruikt voor de bescherming van de natuur. Zo suggereert de film een subtiel verband tussen de aarde die aandacht en bescherming behoeft en de jongeren die een thuis nodig hebben voor intimiteit, veiligheid en hun toekomst. Zo’n thuis schiep Pilgrim ook voor het maakproces van de film, waarin acteurs en omwonenden intensief werden betrokken. Het resultaat is een ontwapenend portret van de onzekerheden, hoop en verwachtingen van een generatie, een film bovendien waarin jonge mensen de kans krijgen om zich rechtstreeks tot de kijker te richten.
Sander Breure & Witte van Hulzen
Sander Breure & Witte van Hulzen maakten met Accidents Waiting to Happen een totaalinstallatie die toont dat het ziekenhuis en het museum meer met elkaar gemeen hebben dan verwacht. De combinatie van sculpturen, performance, camera’s, televisieschermen en bezoekers veroorzaken onverwachte interactie. Het resultaat is volgens de jury ‘een gelaagd werk dat verschillende perspectieven biedt op de choreografie in medische instituten en kunstinstellingen, maar tevens een poëtische reflectie biedt op ons eigen lichaam.’
Esiri Erheriene-Essi
Esiri Erheriene-Essi maakte de schilderijenserie The Inheritance (or Familiar Strangers) waarop de alledaagse levens van zwarte mensen zijn geportretteerd. Deze scenes combineert zij met archiefbeelden die verwijzen naar politieke en sociale gebeurtenissen in de geschiedenis en strijd van mensen uit de Afrikaanse diaspora. Zo geeft zij context aan de situatie waarin de geportretteerden zich bevonden en de levens die zij hebben geleid. Daarnaast heeft de jury waardering voor de vrije manier waarop zij verschillende schilderstijlen en patronen verwerkt. De werken krijgen daarmee een collage-achtige kwaliteit die aansluit bij de artistieke reconstructie van een vergeten geschiedenis.
Femke Herregraven
Femke Herregraven brengt met Diving Reflex (Because We Learned Not to Drown, We Can Sing) complexe onderwerpen samen in een gelaagde installatie die aansluit bij de diversiteit van haar artistieke praktijk. Het nieuwe werk komt voort uit haar grondige onderzoek naar catastrofe-obligaties, die door verzekeringsmaatschappijen worden uitgegeven. Het werk maakt inzichtelijk dat een catastrofe ook een positief kantelpunt kan zijn. De uitkomst is een surrealistisch en actueel scenario dat (letterlijk) resoneert in de tentoonstellingsruimte. De diverse onderdelen zijn in de installatie op een intelligente manier samengebracht en bieden een rijke ervaring, aldus de jury.
De jury
De juryleden van de Prix de Rome Beeldende Kunst 2019 waren: Lonnie van Brummelen (beeldend kunstenaar, winnaar Prix de Rome 2005); Amira Gad (artistiek directeur Lehmann Maupin, New York, Hong Kong, Seoul); Peter Gorschlüter (directeur Museum Folkwang, Essen); Frank Koolen (beeldend kunstenaar); Yasmijn Jarram (curator GEM, Den Haag) en voorzitter zonder stemrecht Valentijn Byvanck (directeur Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur, Maastricht).